Nəcməddin YALÇINQAYA- Bir Gün Mütləq

Bir gecə yarısı, xəbərsiz döydülər qapımızı acımasızca. Yuxularından etdilər. Qorxu saldılar gözlərinə, uşaqların. Hava yağışlı, soyuq idi. Qapını açıb, icazəsiz girdilər otaqlara. Evdəkilər məətəl qalmışdı. Dillərini udmuşcasına sakit idilər.
-Bura mənim evimdir, cəhənnəm olun gedin evimdən! , deyə bilmədi qadın. Evin hər tərəfini incələyib, axtardılar. Əşyalar yerindən alınır, havaya atılır, ayağ altında əzilirdi. Niyə sə sonra buraxdılar xaraba etməyi. İçlərindən bir nəfər evin xanımına.
Yoldaşın hardadır?
Uşaqlara
-Atanız haradadır? deyə, hiddətlə soruşdu.
Zəif bir səs, bəlkə də, dediyini özü belə e.itməyəcək bir tərzdə.
-Bilmirik, deyə cavab verdi, titrək bədənin titrək səsi ilə.
Oyuncağı əlindən alınmış, geri almaq üçün çapalanan bir uşaq qudurğanlığıyla,
-Atanızın harada olduğunu bilmirsiniz, eləmi? deyərək hücum çəkdi uşaqların üstünə adam.
-Niyə bilmirsiz? Qalın gövdəsini bir az daha şişirdərək daha möhkəm və qorxunc sə tonu ilə
-Atanız hardadır? deyə təkrarladı.
Cavab yoxdur. Otaqda; adamın səsi divarlardan əks səda verir, uşaqların qorxu dolu gözləri bir cüt qara zeytun kimi asılmışdı yanaqlarından.
Bilsənizdə söyləməzsiniz? Mən sizi tanımırammı? dedi heyslənmiş çarəsizliyi ilə.
Ana özünə gələrək.
-Cəhənnəm olun evimdən! deyə bağırmağa başladı. Ağlayırdı... Hıçqırmağa başlamışdı. Ovuclarının içinə aldığı başı və bütün bədəni hıçqırmaqdan sarsılırdı. Uşaqlarda ağlamaqda analarına qoşulmuşdular. Otağı ağlamalar, vay-şüvənlər basmışdı. Uşaqların ağlayaraq analarına sarılması səbrini daşırmışdı. Ana:
-Eşitmədiniz mi? Evimdən cəhənnəm olun dedim! deyə balalarını quruma içgüdüsü ilə hərəkət edən kiçik bir sərçənin çırpınıları ilə qanadlandı adamların üzərinə.
-"Yoldaşımın harda olduğunu siz məndən daha yaxşı bilirsiniz" deyə bildi ancaq. Əslində daha çox danışa bilərdi. Uşaqlarına nəsə edəcəklərindən qurxaraq, susmuşdu.
Ana susmuşdu fəqət, binadakı bütün evlər işıqlarını bir-bir yandırmağa başlamışdılar öncəki qışqırığa. İşıqların yandırılması və səslərin gurlaşmasından qorxan bu masqalı geyri-rəsmi geyimli adamlar otağı tərk etməyə başladılar.
Gözlərində yaş, bədəni qan tər içində uyandı ana. Təlaşla ətrafına baxdı. Heç kim yox idi. Uşaqlar hər şeydən xəbərsiz, cənnətin ən təmiz mələkləri kimi, üstündəki yorğanları düşmüş bir şəkildə yataqlarında yatırdılar. Ana göz yaşları barmağının ucları ilə təmizləyərək ayağa qalxdı. Uşaqların alnından sevgi ilə öpərək, üstlərini örtdü. Pəncərə qabağına gedərək, göy üzündəki ulduzları uzuzn-uzadı seyr etdi. Ardından on il keçmişdi amma o anı heç unutmamışdı.
Ana çarəsiz idi. Yalnız idi, üstəlik yoldaşsız idi. Uşaqları atasız qalmışdı. Bir neçə gün əvvəl oxuduğu bir qəzet köşəsi onu dərindən yaralamışdı. Yarası böyüyüb, göz yaşlarına bürünüb qanayırdı.  Yuxusunda gördüyü adamlar binanın beşinci mərtəbəsindən atlanıb intihat etdilər , yazılmışdı qəzetdə. Bu adamların rəhbəri üzgün olduğunu, intiharı önləyə bilmədiyini geyri-səmimi bir ifadə ilə müxbirlərə poz vermişdi.
Həyat mənasız, hər şey boş gəlirdi anaya. Uşaqlar olmasaydı, neyniyərdi? Necə çəkərdi bu acını? Hər şey uzun bir zaman içində olmasına rəğmən, ərini unutmur, uşaqlarının atasız qalmalarına dözmürdü.
Ürəyinin dərinliklərində son ümidini də həmin qəzetlə qapatmışdı. Hər şey sanki, bir anda olmuşdu. Var və yox olmaq arasındakı o kiçik zaman içində. Uşaqları ilə tək başına qalmışdı, heç kimi yox idi. Tənhalıq duyğusu hürkmüşdü, içi titrədi, ağlamağı bir daha artırdı. Yoldaşının yoxluğuna üzülmüşdü.
"Ürəkli bir idin sən, paylaşmasını bilirdin, məğlubedilməz iradən var idi. Səninlə qürur duyardım. Uşaqların da səninlə qürur duyacaq. Səninlə xoşbəxtəm mən də adam. İndi də qürurlüyam. Ürəyindən keçənlər dudaqlarından otağa yayıldı,  oradan açıq pəncərədən çölə süzüldü, ulduzlar qarşıladı ürəyini...
Ana başını qaldıraraq ulduzlara baxdı. Ulduzlar da anaya.  Ana daha da güçlü idi yalnızlığa qarşı, ulduzlar daha parlaq. Ürəyi dudağında ən dibdəki ulduza baxdı. "Mən bir bahar yeliyəm" dedi səslicə, "Həmişə pəncərəni bağlama, deyərdin mənə. Bax, pəncərəm açıqdır. Amma nə əsən bir yel qaldı, nə də pəncərəmə gül buraxan bir dost əli."

Üsyanım dostlara olsun, təsəllim isə "Bir Gün Mütləq"...

Türkcədən çevirdi: Elməddin RAHİBOĞLU

Kədər misraları

Kasıbçılıq onları paytaxta qədər gətirib çıxartmışdı. Ailənin yalnız iki üzvü işləyə bilirdi. Ata və oğlu.
Üstlərində bir xəstə ananın da sorumluqları vardı. Qaraciyər serozu olan anaya mütəmadi dərman lazım gəlirdi. Almaq çətin gəlirdi bu ata ilə oğula amma birtəhər üstəsindən gəlirdilər. Ömrünün ən acınacaqlı illəri hələ qabağda idi. Oğlunun hərbi xidmət vaxtı yetişmişdi. Gedib vətəninə borcunu ödəməli idi.

Bir gün səhər evdən ayrıldı Samir. Öncə rayon mərkəzindəki, komissarlığa, oradan da, təyin olunduğu bölməyə getməliydi. Avtovağzaldan rayonuna sarı üz tutdu. Geridə buraxdıqlarının və ananın dərdini çəkə-çəkə irəlilədi. Cibində pulu da yoxdur Samirin. Dünən axşama qədər işlədiyinin qarşılığını götürmüşdü. Hələ birdə, anasının balıncının altına 5 manat buraxmağı da unutmamışdı. Atası erkənci idi. Hər kəs yatdığı səhər saatlarında gedərdi işinə. "Çörək, sübh tezdən gələr" deyərdi, və erkəndən durub gedərdi. Oğlanın gedişindən xəbəri yox idi atanın. O üzdən oyandırmamışdı. Yatsın dincəlsin düşünmüşdü. Oğul, xəstə yatan anasının üzündən öpüb çıxmışdı.

Kürdəmirdə fasilə vermişdi avtobus. Hər kəs düşüb yemək yemək üçün yeməkxanaya girmişdi. Tək Mazlum düşməmişdi avtobusdan. Çox acmışdı. Səhər yeməyi ilə arası olmadığından yemək yeməmişdi səhər-səhər. Cibində avtobusa verəcəyi 10 manat və əlavə xərclər üçün 5 manatı qalırdı. Buradan 1 manat belə yeməyinə verə bilməzdi. Uzun idi yolçuluğu. Başını oturacağın arxa başlığına söykəyib, yatmağa çalışırdı ara-ara. Ac qarnına yuxu gəlmirdi gözlərinə.

Artıq rayon mərkəzinə çatmışdı Samir. Komissarlığa baş çəkmiş, bu gün gecikdiyini və sabah səhər saat 9-da təkrar baş çəkməyini demişdilər komissarlıqdan. Öz qohumları, rayonun ucqar kəndlərində idi. Rayon mərkəzinə yaxın ya heç bir qohumu yox idi, ya da var idi Samir tanımırdı evlərini və ya özlərini. Gecəni harda keçirəcəyinin dərdini çəkirdi. Mehmanxanaya pulu çatmırdı, üstünə də çox ac idi. Bir dönərçiyə gedib, dönər alıb yedi. Artıq qaranlıq çökmüşdü. Aprel ayının istisi avantaj idi əslində parkda gecələmək üçün. Parkda bir skamyaya uzanıb yuxuya getmişdi. Səhər saatlarında bir mühafizəçi polisin bağırtısıyla oyanmışdı yuxudan.

Üstünə, başına düzəliş verib, saat səkkizdə komissarlığın qabağına gəlmişdi. Komissarlığda hələ ki heç kim yox idi. İlk gələn komissarlıq işçisi də bunun vətən sevgisini təqdir etmişdi. Başına sığal çəkib, "Vətənin sizin kimi igidlərə ehtiyacı var" demişdi.

Yoxlanışdan sonra, yenə buraxmışdılar Samiri.
-Axşam saat 12-də təkrar gəlin sizi yola salaq, demişdilər.
Yenə küçəyə vermişdi özünü. Parklarda gözləyəcəkdi saatların əqrəblərini. Qarnını aclığı ilə, ürəyinin qəhəri ilə, xəstə ana düşüncəsi ilə.

Dedikləri saat gəlib çıxmışdı. Yenə hərkəsdən öncə gəlib çıxmışdı Samir. Qatara minib Bakıya qayıtmışdı, Hərbi toplanış və bölünmə mərkəzinə. Hər kəsin valideynləri yanında idi. Orada tanış olduq Samirlə. Bir küncdə oturmuşdu, dəmir yolu relesin üstündə.

Gedib yanında oturdum. Gözlərindən ixtiyarsız yaş axırdı. Hər kəs ailəsi ilə bir şeylər yeyib içirdi. Uzun bir ayrılığın həsrətini paylaşırdılar, biz iki nəfərdən başqa. Gedib, köşədən iki dönər, iki yarımlitirlik kola aldım. Samirin yanında oturub, ona uzatdım. Qəbul etmədi öncə. Sifətinin solğunluğundan ac olması hiss olunurdu. Yanında qoydum dönərlə suyu. Uzaqlaşırdım ki, bəlkə çəkinir, sonra yeyər. Bir addım atmamışdım ki, dönərlə kolanı əlinə götürüb, "Sağ ol" dedi.
-Buyur, deyib yerə oturdum. Səssiz yeməyə başladıq. Yemək bitən kimi bir siqaret çıxartım. Üsulunca təklif etdim. Birini çıxartdı. Yandırdım siqaretləri.

Hamı bölmələrə dağılmışdı. Eyni bölmədə eyni yatağı paylaşmalı olduq. Bizi rütbələrini tanımadığımız hərbiçilər cərgəyə düzdülər. Ən öndə mən durmuşdum. Tualet təmizləmək üçün məni qabağa çəkdilər. İkinci könüllü istədilər, Samir çıxdı. Bir-birimizin yanı başı tualet təmizləməyə yollandıq. Biz sıradan ayrılan kimi kimlərsə arxamızca gülübmüş. Gəlib bizi arxaya çağırdılar. Bizə gülənləri zor-güclə tualet təmizləməyə apardılar.

Oradan bir başqa yerə, oradan da bir başqa yerə bölündük. Yüz nəfərdən son ünvanımıza qədər 8 nəfər qalmışdıq. Samir mənimlə o 8 nəfərin içində idi. Qarantinimiz bir yerdə keçdi. Eyni bölməyə sərhədə getdik. Qardaşlarımla mütəmadi əlaqə saxlayıb, Samiri də danışdırırdım ailəsi ilə.

Bir qış ayın çovğununda oduna getmişdik. Hava küləkli idi. Yığdığım udunlarla qar uçqunun altında qalmışdım. Samir çəkib çıxartdı məni oradan. Çiyninə alıb, bölməyə gətirdi. Donvurma ilə hərbi hospitala göndərilmişdim. 6 gün ayrı qaldıq Samirdən. 6 gün sonra bölməyə qayıtdım. Əksər vaxtlarda bir çıxardıq saatdar xidmətinə. Heç kim bizim birimizin gözünün üstündə qaşın var deyə bilmirdi.

Bir il üç ay keçmişdi xidmətimizdən. Qardaşım bizim gizirə zəng edib, məni çağırtdırmışdı telefona. Samirin anasının dünyasını dəyişdiyi xəbərini verdi. Bölmə rəhbərinə məruzə edib xəbəri verdim. 10 günlük məzuniyyət yazdılar Samirə. Xəbəri yox idi anasının ölümündən. Ağlaşıb ayrıldıq. Evə gedirsən, bəs niyə ağlayırsan? demişdim sarılanda.
-Nə bilim, bunun-burasında üç ayımız qalmışdı, bitirib gedəcəkdik. Bu məzuniyyət hardan çıxdı? deyə, söhbət keçdi aramızda.

Samir, rayon yolunda getdiyi taksi ilə yol qəzası keçirtmişdi. Anasının üçündə, təslim olmuşdu cansız bədəni evinə....

Qonşu evin işıqları-Cəmilə Məmmədli

Bu yazımda sizi Cəmilə Məmmədlinin "Qonşu evin işıqları" kitabı ilə tanış edəcəyəm. Bu kitabda Cəmilə Məmmədlinin bir neçə dövr ərzində qələmə aldığı müxtəlif səpkili sosial məişət zəminində və absurtizmdən qidalanmış 12 hekayəsi və bir povesti məhz kitabın adını daşıdığı "Qonşu evin işıqları" povesti yer almaqdadır.
Kitab, müəllifin oxucusuna müraciəti ilə başlayır, və gözəl tənqidçi yazar Cavid Qədirin yazısı ilə davam edir.
Keçək kitabın özətinə. Kitab geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub.

İlk yer alan hekayə-Aynalar. Bəyəndiyim, bəzi yerdə məyus olduğum, bəzi yerində isə təbəssüm yaradan bir hekayə idi. Məişət zəminində yazılan hekayədir. Müəllif hekayədə eyiblərini aynada axtaran bir qadından söz edir. Hekayənin quruluşu, sujeti və bədiiliyi nəzərəçarpacaq dərəcədə yaxşıdır.

İkinci hekayədə isə bir "Peşəkar" tənbəldən söz edilir. Peşəkar hekayəsindəki Cavid, əslində redaksiyadakı hər kəsdən savadlıdır, düşüncəlidir. Baş redaktordan belə. Amma gəl ki, 3 həftə əvvəl ona tapşırılmış 8 mart haqqında yazını hələ yazıb bitirməyib. Səbəb Cavidin heçdə tənbəl olması deyil.
Qadınlar bayramında neqativ nəsə yaza bilməməsidir. Hekayayədəki obrazlar, süjet xətti yerli yerindədir. Bu hekayədə möhtəşəm bir professionallıq hiss olunur. Redaktədən çıxanda "peşəkar tənbəl" sözündəkinin "l" hərfinin yaddan çıxdığını da yazıram ki, diqqətlə oxuduğumu anlamış olsunlar.

Üçüncü hekayə, Axmaq. Bu hekayədəki sujet və bədiilik məni qane etmədi. Amma başa düşmədiyim məqamlar da ola bilər ki, bu hekayə barəsində mənfi rəy verməyimə əngəl olar.

Dördüncü, Romanı necə yazmalı, hekayəsində də mənim rəyimə görə "Axmaq" hekayəsindən fərqlənmir. Mənə görə. Bu hekayədə yazıçılığın çətinliyindən söhbət gedir. Absurdizmə gözəl nümunədir.

Beşinci, "Nikbin" hekayəsi də "Axmaq", "Romanı necə yazmalı" stilinə uyğun yazılmış bir hekayədir.
Noğul hekayəsi sujet xətti, bədiilik, və ədəbi axın pe.əkarlığı hiss olunur. Müharibə dövründən bəhs edir.

Çiçəklərlə danışan adam hekayəsi kitabın gözəlliyini özündə əks etdirir. Mirzə Cəlil abu-havası gəlir Cəmilənin hərəkətlərindən. Diqqəti çəkən məqam odur ki, dövrün bu qədər irəliləməsinə baxmayaraq, hələ də eyni hadisələr cərəyan edə bilir. Bu kitabda Ən bəyəndiyim hekayə idi.

Dahi ilə görüş də gözəl hekayə idi. Düşündürən hekayə idi. Bir oxucu kimi məni özünə valeh etməyi bacardı.

Səkkizinci hekayə, Portret hekayəsi ilə bədiilik və ədəbi axın, proseslərin baş verməsi ardıcıllığını çox bəyəndim. Gözəl təcrübə işi hiss olunur. İçərisi ilə bağlı heçnə demirəm. Şiddətlə oxumağınızı tövsiyyə edirəm.

Addım hekayəsi, çox anlamlı bir hekayədir. Dini təbliğ etmir amma cənnət və cəhənnəmdən bəhs edir. Düşündürücüdür.

Qəsr hekayəsi də təqdirə layiqdir. Nağıl janrında yazılıb. Çox gözəl bir hekayədir. Hiss olunur ki, yazıçı hansısa cizgi filmdən ilhamlanıb.

39 güllü don hekayəsinin bədii tərəfini bəyəndim. Sujetlə bağlı heç bir fikrm yoxdur. Bəlkə də təkrar oxumağıma ehtiyac var.

Çıxıb gəldik sona. Yəni povestə. Povest ən çox klassik ədəbiyyat nümunələrini mənə hiss etdirdi. İçəriyi ilə ən qısa ipucu verəməyəcəm ki, oxumayan oxucu oxumağa cəhd eləsin. Kitabı alıb evə gələndə, qardaşım kitabı aldı, povest olan hissəni açdı. Baxn kimi soruşdu?
-Bu qonşunun sayğacı "leve" olub?
O sualı mən ünvanlayram oxumayanlara
Qonşu evin işıqları niyə söndü?

Kitabın üzü diqqətçəkici bir dizayndır. Kitab haqqında bu qədər. Sualıma cavab tapan, aşağıda, rəy yerində cavab versələr, müəllifin ikinci kitabını məndən hədiyyə alarlar.

Müəllifin digər yaradıcılığı ilə bu yazıya tıklayaraq tanış ola bilərsiniz.

Cəhənnəmə yolçuluq

Cəhənnəmə yolçuluq

Heç görmədiyim, qəribə bir mühitə düşmüşdüm.
Ərəbistan səhralarına oxşayırdı. Bəzi yerlərdə çadır kimi nəsə düzəldilmişdi... Ayağıma zəncir zəncirə isə iki mən ağırlığımda daş bağlanılmışdı.  Bir qumdan düzəldilmiş təpəciyin yanına gəldim. Təpəciyin qapısı vardı.  Bir az o yanda bir yarıçılpaq qız paltar yuyurdu. Adam görməyimə sevindim...

Qıza:-"Mənə kömək elə" demək istəyirdim, o məni başa düşmürdü. Əlini qapıya tərəf uzadıb "go " dedi:

Qızın ingilis dilini bildiyini hiss etdim. İngilis dilini bilmədiyim üçün çox peşman idim. "Thank you" deyib, içəri girmək istədim, ayaqlarım getmədi. Huşumu itirib yerə yıxıldım. İçəridə ayılanda gördüm ki, Elçin İlqaroğlu qızın paltar yuduğu suyu başıma tökür. Baxmayaraq paltar yuyulmuş su idi. Təmiz şəffaf suya oxşayırdı.

 Nəsimi Nəbizadə bir küncdə zikr tuturdu. İçəriyə daha iki qapı var idi. Bir yarıaralanmış qapıdan qadın səsi eşidilirdi. Nə danışdıqlarını anlaya bilmirdim. Bir saqqallı qarnı piydən şişmiş kişi Nəsimiyə  ərəbcə nəsə dedi. Nəsimi bizə:

 -Qalxın gedirik... Burdakılar qalxdı. Daş hələdə məndən sallanmış dururdu.  Kişi Nəsimiyə yenə nəsə dedi və dəmir halqaya keçirilmiş açar verdi. Nəsimi ayağımdakı zənciri açdı, məndə ayağa qalxdım. Hara getdiyimizi soruşmaq istəyirdim, Anar böyük qəbahət etmişəm kimi mənə baxdı və şəhadət  barmağını dodaqlarına apararaq sus işarəsi verdi. Əsgərlik sırası kimi düzülmüşdük. Yarı açılmış qapı tam açıldı içəridən Xumara Cəfərli, Günəş Xəzan,Ülviyyə Vəliyeva və tanımadığım amma bu qəbildən olan daha 11 nəfər xanım çıxdı. Xanımlar hammısı eyni stildə geyinmişdilər. Qara şalvar ,ağ don dizdən yuxarı və köynəklərin üstündə ərəb əlifbası ilə nəsə yazılmış yazı, birdə üzü az bir şəkildə ğörünən saqqallı kişi şəkli.

 Xanımlar çıxıb düşdülər qabağa. Bizdə arxalarına  düşdük. Murad Köhnəqala , eyni mənim gəldiyim kimi, daşla aşağıdan qalxırdı. Qızmar günəş başımıza işləyirdi. Fəxri boynunda foto kamera bizim başçımızdan nəsə soruşur ərəb dilində qeyd kitabçasına yazırdı. Fəxriyə yaxınlaşıb salamlaşmaq istədim. Anar yenə qollarımdan çəkdi və mənə yenə tərs tərs baxdı. Bizi eyni bu qum daxması kimi bir yerə apardılar... Həmin saqqallı kişi ərəbcə deyirdi Nəsimi isə tərcümə edirdi... Anladığım qədəri ilə kişilərdən ibarət qrupun rəhbəri Elçin, Onun nizam intizam işləri üzrə müavini Anar, Tərcüməçi Nəsimi, Kadrlar Şöbəsində mütəxəsislər  Xumara və Günəş xanım, Baş koordinator Ülviyyə Sənəd işlərində Murad, Ümumi nəzarətçimiz isə Fəxri oldu...

  Gün yarısını ötmüşdü. Hamımız oturub narar yeməyi gözləyirdik. Nəsimi bir küncdə oturmuşdu. Elçin dizəcən batmış qumluğun üzərində o yana gedir, bu yana gəlirdi.
Saqqallı kişi:

-Başım gicəlləndi otur görüm
 Elçin : Belə şey olar?
 Bilsəydim mollalara qulaq asardım. Yəne bunun bir dönüşü olmaz görəsən. Hirsindən dodaqlarını dişləyir ah off edirdi.
Nəsimi:  Əslində mən bir çıxış yolu bilirəm. Bildiyimiz kimi Allah böyükdür, mərhəmətlidir. O tövbələri hər zaman qəbul eliyəndir.
 Hacı Anar:

-Nədir? Demək itəyirsən indi tövbə etmək mümkündür? Bir qırağda sifəti tərlə çeşmələnə Asif Eminov cəld  ayağa qalxdı və Nəsimiyə :
-Ay Yaşa . Bax buna deyərlər siyasət. Heç Hitlerin başı belə işləməzdi. Gülümsüyürəm. Bunların içində deyəsən ən dözümlüsü mən idim. Çünki, bütün bu çətinlikləri adi dünyada görüb öyrəşmişdim.. Saqqallı kişi ah çəkib sükutluğunu pozdu.

- Mən Azərbaycanda tanınmış bir məscidin axundu idim. Ağlım kəsəndən ibadət  eliyirdim. Adım Səlimdir. Daha doğrusu Hacı Səlim. Nəsimi nəsə demək istədi. Anar  dodağlarını bir birindən ayıraraq kinayəli "NÇ" səsini çıxartdı . Yenidən sükut çökdü. Firuzə  bir az uzağda qızlarla pıçıldaşırdı , yaxına gəldi. Artıq hamının maraqla qulaq asacağı tək  Hacı Səlim idi. Hamıda belə bir sual yaranmışdı ki, niyə görəsən ibadət edən şəxs bizimlə bir yerdədir? Hacı davam elədi.
- Mən dörd dəfə Həcc ziyarətinə getmişdim. Birinci istisna qalan üçündə isə ticarət adıyla. Nəsimi həmişəki zarafatlardan qalmayaraq :

-Aha ,4 qat Həcc çempionu,- dedi və duruxdu...
Hacı:
- Mən bir avtomobil qəzasında dünyanı dəyişdim. Bu dünyaya gözümü açanda bir gozəl qız məni üstündə qəbul şöbəsi (ərəbcə) yazılmış bir otağa apardı.
Nəsimi :
-Məni aparan qızın sifəti ümumiyyətlə görsənmirdi.
Söhbətin axarını qrupdan çıxan qəhqəhə pozdu. Nəsimi eynəyinin altından filosof baxışı alaraq insanları süzdü və
- Nədi, düz deyirəm də, deyə əlavə etdi...
Günəş :
- Nəsimi, imkan verdə. Kişi əsas məsələni danışacağdı...
Hacı Səlim:
- Polislərin dili ilə desək məni istintaq otağına apardılar. İki nəfər başı insan bədəni quş arxası bizə tərəf olan kişinin sualına cavab verirdi. Əlavə etdi. Deyirəm necədə bilirmişləre bu dünyada nə baş vediyini (başını yelləyir)
 Nəsimi:

-Daha
Səlim :
-Ümumiyyətlə nə yazdılar, pozdular bilmədim, axırda,- bunu Vrujena aparın dedi, adam.
 İki mən boyda bir kişi qoltuğuma girib məni bura gətirdi.
 Xumara Fəxriyə:
-Bunları qeyd elə.
 Firuzə yavaş yavaş arxaya çəkilib, Ülviyənin qulağına nəsə pıçıldadı. Hərə bir tinə çəkildi. Günəş mənə məlum olmayan ərzaqlardan yemək hazırlayıb, iki yerə ayırdı. Birini xanım toplumunun qabağına qoydu . Birini də bizim qabağımıza tullayaraq.- Ala zıkkılmlayın dedi...
 Gün çox ağır keçdi  amma Səlimin hekayəsi bizi bir az ruhlandırmışdı....
Qapının cırıltı ilə açılması, məni yuxudan oyatdı...

Mövlanədən hekayə-Yol qırağında tikan əkən adam

Yol kənarına tikan əkən adam
Bir adam yol kənarına tikanlar əkdi. Tikanlar böyüyüb yoldan keçənləri narahat etməyə başladı. Gəlib keçənlər:
Bu tikanları çıxart, insanları narahat etməsinlər" deməyə başladılar. Adam bunları eşidir, fəqət vecinə almırdı. Bir gün Allahın bir qolu ona:
-Mütləq bu tikanları çıxart" dedi.
Adam etiraz etmədi.
-Təbii, bir gün mütləq çıxardaram" dedi. Adam bu gün sabah deyə-deyə, tikanlar böyüyüb, qüvvətləndilər.
Qol, adama
-Ey vədinə əməl etməyən adam, çıxart bu tikanları, bu işi sürümdürməyə buraxma, dedi.
Adam:
-Atam, xeyli günümüz var, bu gün olmasa, sabah, bir gün mütləq bu işi görəcəyəm, dedi.
Allahın qolu, cavabında belə dedi.
-Sən hər gün, bu işi gecikdirirsən, fəqət bunu bil ki, hər keçən gün o tikanlar böyüyüb güclənir, tikanları çıxardan sən isə, gücünü itirirsən. Tikanlar getdikcə gəncləşir, sən isə qocalırsan.
*Mərdanəlik, şəhvətləri, ləzzətləri tərk etməkdir.
*Dağ var ki, səsin iki misli əks səda verir, dağ var ki, yüz misli.

Türkcədən çevirdi: Elməddin Rahiboğlu

Əxlaq, namus nə deməkdir?

Namus, bir kişi üçün onun ailəsi, anası, bacısı və ya həyat yoldaşı deyil. Namus sözü ərəb mənşəlidir. Azərbaycan dilində isə, bir toplumun (şəxsin deyil, toplumun) əxlaq qanunlarını ifadə edən doğruluq, dürüstlük mənasındadır. Əslində, islamdan öncəki, yunan dilində də bu sözə rast gəlinir. Tövratda "Tora Namus" ifadəsi istifadə olunub ki, bu da "düzən" mənasını verməkdədir. Ayrıca, talış, urdu, kürd və fars dilində də bu sözün "dürüstlük" mənası daha ciddi göstərilir.

Namus anlayışı bir çox toplumlarda kişinin ailəsini qoruya bilməsi və ər evinə bakirə yola salması kimi bir öhdəlik verməsi qaçınılmazdır. Bizim burada toxunduğumuz mövzu bakirəlik və namusun nə dərəcədə bağlılığını aydınlatmaqdır. Bunun üçün namus kəlməsini bir az daha eşələmək və dibinə enmək lazımdır. Yazıda bir çox mənbələrdən istifadə edəcəyəm. Dini və dünyəvi məsələlərə toxunaraq.

Namusun cəmiyyət üstündə yönümlü təsiri dövrümüzdə ucqar kəndlərdə daha çox özünü biruzə verməkdədir. Şəhərləşdikcə namusun qavramı itmir. Sadəcə ailənin anonimliyi qorunmuş olur. Bu cümlədə demək isdədiyim odur ki, şəhərdə namus obyekti kimi gördüyümüz qızların daha açıq-saçıq geyinə bildiyinin fərqinə varmış oluruq. Kəndlərimizdə isə bu qəbuledilməz olaraq dərk edilir.

Bir qadının dizləri görsənirsə, onu namussuz kimi qələmə verən cəmiyyətin əhatəsindəyik. Əslində, qadının diz nahiyyəsindən yuxarı hissəsi elmdə erogen zona kimi qəbul edilir. Məlum toplum və dinin təsiri isə erotik nahiyənin görsənməsini rədd edir. Bunlar qulağa xoş gələn amillərdir. Gəlin, bunun ictimaiyyətə mənfi təsirləri olan xüsusiyyətlərinə toxunaq.

Namus bir qadını bir kişidən qorxmağına gətirib çıxardır ki, heç bir tolerant olan insan buna razı ola bilməz. Ən azından ona görə ki, yetişkin yaşda olan qızlar namusun fərqindədirlər. Təbii ki, bir qismini çıxırıq ki, hər bir cəmiyyət üçün normal olan amildir.

Yuxarıda qeyd etdiyim amildə, qadının özünə hakim ola bilməməsi kimi bir amil çıxır ortaya ki, bu da qadını ailəsindən kənarda hansısa iş görməsini və hətta ailəsindən uzaqda qalmasını belə, imkansızlaşdırır.

Buna görə də, qadınların işləyə bilmədiyi və ailənin maddi durumunun aşağı olduğu bir cəmiyyətə sürüklənirik. Burada problem tək qadınların işləyə bilməməsi ilə bağlı deyil. Kişilərin işlədiyi iş yerlərində mini ətəkli qadın görməsi də kişinin yoldaşına xəyanətinə yol açır. Bu o demək deyil ki, kişi gördüyü o mini ətəkli qadınla yoldaşını aldadır. Alternativ qadınlarla ailəsinə xəyanət edir.

Hətta bu namus anlayışının o qədər mənfi təsiri var ki, şərq toplumların əksəriyyətində zorlanmış bir bakirə qızı ya öldürərək təmizləyirlər, ya da intihar halına gətirəcək qədər ictimai qınaq tətbiq edirlər. Buna görə də namusuna bilərəkdən və ya bilməyərəkdən qurban gedən qadınların sayı ildə 10 minləri ötməkdədir.

Tibbə də məlumdur ki, bakirəliyin pozulması zamanı çox az qanama ola bilər və ya heç olmaya bilər. Bunu fərqinə varmadan toplumumuzda müəyyən səbəbdən bakirəliyi pozulmuş (bu cinsi əlaqə zamanı pozulmuş qızlıq pərdəsinə aid deyil) qızlarını namussuz kimi qələmə verib, əhatəsində alçaltması prosesləri baş verir ki, bu da bir gənc qızın cəmiyyətdən uzaqlaşmasına səbəb olur.

Deyəsən, namusun anlamını tam anlatmış oldum. İndi gələk yazının əsas məqsədinə.

Yazdığım və sadaladığım bütün vasitələri toplum olaraq qeyd etdim. İndi isə evlənmiş və ailə içi məsələlərə görə ayrılan xanımlara göstərilən "namussuzluq" təpkisindən danışım.

Azərbaycanda evlənib boşanan kişi təkrar bakirə qız axtarışında olur. Qaldı ki, subay bir oğlan evlənib boşanmış qızlar ilə evlənsin. Bunu əsas götürərək irəliləyən cəmiyyətimizdə külli miqdarda evlənib boşanmış və ya dul qalmış qadınların tənhalığına rast gəlirik.

Bağışlayın, mən buna namuslu kişi adı verə bilmərəm. Hər bir mini ətək geyinmiş xanım namussuz deyil, necə ki, bürünmüş bir qızın namuslu olmağına zəmanət verilmir. Hətta büstqastersiz köynək geyinən qız da namussuz deyil. Namus geyim və bakirəliklə bağlı olan bir şey deyil. Namus qadının yoldaşına sədaqətidir. Cinsiyyət orqanını namus olaraq bəlirtən bir toplum isə psixi xəstədir. Mənim köhnədən bir cümləm var idi. O cümlə ilə yazımı yekunlaşdırmaq istəyirəm.

Mən əxlaqsızam! Çünki namusun hansısa tikiş fabrikində istehsal olunmasını qəbul etmirəm.

Əlvida

Durdurun bu ömür qatarını..Bu dayanacaqda düşəcəm..Körpələr bir damcı sevgiyə həstrətkən..Qocalar bir damcı qaygıdan uzaqkən..Analar azadlıqdan məhrum olub dəmir barmaqlıqlar arxasından boylanərkən... Ayın, Günəşin nuru yalnız zülməti işıqlandırma xüsusiyyətinə malik olduğu halda, ətraf hələdə qaranlığkən....

Mənası yox yaşamağın., Mənası yox həyatın...!


Geyrət sadəcə papaq,vicdan sadəcə din, hörmət sadəcə rüşvət anlamına gələn bir dünyada yaşamğa gərək yox məncə...!


Məni qumsal sahillərin üzərində tutacağım incə əllərin, öpəcəyim zərif, bükülmüş boynun olmadığı uzaq bir səhraya aparın...

Sevginin olmadığı bir yerə, Saxta sevgilər, saxta ağlaşmalar, "Haqqını məhruma halal edin" deyimi, ölü namazı istəmirəm...


Başı əskili mollaların özlərinin belə başa düşmədiyi surələri də üstümdə oxutdurmayın..! Dəb-dəbəli məzar,qızıl simlərdən hörülmüş örtükdə istəmirəm... Məni yırtıq bir palaza bükün və qaya daşlarından üstümə atın. Çünki, o qaya daşların üstündə bir yırtıq palaza bükülmüş halda gözümü açdım bu ağ-qara rəngli dünyaya...

Yasıma da gəlməyin...! Mənə allah rəhmət etsində demiyin. Çənənizi yormayın. Onsuz mənə çatmayacaq. Durdurun bu ömür qatarını.


Əlvida dostlar! Əlvida dəyərini bilmədiyim həyat! Əlvida canlı robotlar! Əlvida varlıq!!!

Düşündünmü heç?

Hardayam? Necəyəm? Düşündünmü heç?

Bir dərya içinə qərq edib məni.

Öldürər sonunda ya əvvəl ya gec,

Bəlkəm saçlarıma salmadan dəni.




*****


Bəlkə bu gün,bəlkə sabah,bəlkədə heç vaxt,

Birdə görüşmərik kim bilir axı.

Sonuncu ümiddir qəlbimdə heyhat,

Açiram qəm dolu nurlu sabahı.


*****



Hardayam? Necəyəm? Fikirləşdinmi?

Sənli bir dünyanın sənsiz tinində.

Sən hec bu yolları əzib keçdinmi?

Eşq adlı atəşin məşəqqətində.


*****


Bu yol sonsuz səhra isti bir yoldur,

O incə bədənin dözərmi buna.

Nə ruhunu incit,simani soldur,

Nə də ki,özünü sal bu oyuna.


******



Hardayam?Necəyəm? Maraqlandınmı?

Dörd yanım daş hasar,üstüm buludlar.

Halım-əhvalımı soraqladınmı,

Yayda qapılarımı döyür soyuqlar.

******


Həyat mənim üçün mənasızlaşıb,

Yalnız yaşamamın səbəbi sənsən.

Ruhum kobudlaşıb, can arsizlaşıb,

Soyuq bir uçuruma yollanıram mən!

Gününüz Mübarək dostlar!

Daha bir yarpaq düşdü ömür ağacınadan.

Bu sözü əslində ad günlərində istifadə edirlər. Ad günləri ilə ömürlərini biçimlənirirlər. Əslində hər keçən gün, ğmür ağacınızın bir yarpağıdır. Hər açılan səhər bir yeni səhifədir ömrümüzün. Bu isə daha fərqli bir gündür. Bir il gedir, arxasınca yeni bir il gəlir. Gündəmləri tarixə yaza biləcəyiniz bir il. İlin yenilənməsinin üstünlüyü də burdadır. Heç vaxt düşünmədiyiniz bir an gələr və siz onu dünya əhəmiyyətli bir tarix kimi yaddaşa yazmağı bacararsız.
Pozitiv ayılaq səhərə. İndi sual edəcəksiz ki, necə pozitiv olaq?
Bilirəm, xəbərim var Azərbaycanda olanlardan. Maddi vəziyyətin bizi sıxışdırmasından xəbərim var. Məndə sizin əksəriyyətiniz kimi, son ümidlə nisyəyə yol tapdığım Marketə 80 manat borcla girdim yeni ilə. Məndə əksəriyyətiniz kimi övladıma hər sezon üçün ancaq ala bildiyim sezon paltarını nisyə almışdım və  hələ verə bilməmişəm. Məndə əksəriyyətiniz kimi günortaya axşam bişirdiklərimizi qızdıraraq təkrar yedikdən sonra axşama çörəyi haradan ala biləcəyimi düşünərək yazıram bu yazını.
Buna rəğmən pozitiv olaq. Bunlara inad. Özümüz üçün bir hesabat yazaq. 2015-ci il nə verdi bizə, nə aldı bizdən? və ya kimi verdi bizə? Kimi aldı bizdən? Nə edə bildik? hansı uğurları qazana bildik, fərd olaraq?
Bu siyahınızı özünüzdə düzəldə bilsəniz rahatlayacaqsınız. Daha pozitiv olmağa stimol olar.
Oxuduğunuz kitablardan siyahı düzəldin, oxuyacağınız kitablar üçün də bir siyahı not alın.
Nədən təsirlənə bildiniz, filan-filan. Bu gün devalyasiya haqqında fikirləşməyin. Telefonunuzun da səsini alıb bir köşəyə atın. Yada mənim kimi. Uçuş rejimini qoşub verin uşaqlarınıza qoyun oynasın özü üçün. Lap balacaya verin. Çırpsın divara, atsın yerə, filan...
Bu gün bank sizi yığa bilməsin gecikdirdiyiniz kreditə görə. Heç qonşular, qohumlar da narahat edə bilməsinlər şablon təbriklərlə. Özünüzlə üz-üzə qalın. Özünüz üçün özünüz olun.
Bu il, hansı teatrlara, hansı sərgilərə gedə biləcəyinizi qeyd edin. Çevirin bir mahnı kanalı televizorunuzda musiqi dinləyərək edin bunu.
İşsizliyi düşünməyin. Bu gün düşünməyin. Özünüzü hipnoz edərək bu gün dünyanın ən xoşbəxt adamı kimi qələmə verin bu gün. Sevgilinizə, sevdiyinizə vaxt ayırın. Sarılın ona. Sevdiyini söyləyin. Kişilər yoldaşına bir fincan çay süzsün. Hətta başqa işlər görsün. Əmin olun ki, bu sizi durduğunuz mövqedən qat-qat yüksəklərə yüksəltəcək.
Bir gün mehriban olmağı bacarın. Azərbaycanla demirəm. Praktik olan bir durum da deyil zatən. Heç olmasa ailənizlə həmrəy olun. Əslində ailə və ətrafınızla rəmrəy ola bilsəniz, bütün ölkə də həmrəy olacaq.
Bu həmrəylik mövzusuna özünüzü çox da adaptə etməyin. Çünki, bir varlı ilə bir kasıb əəsla həmrəy ola bilməz. Heç olmasa ailənizlə həmrəy olun. Gününüz Mübarək, Əzizlərim!

Güclü QADINLAR

Güclü qadınlar tez itirər sevdiyini.
Heç sevməyirmiş kimi,
heç tanımırmış kimi
yaxınlaşmaz bir daha, buraxdığına
unudar varlığını.

Güclü qadınlar bir dəfə sevər sevdiyini
dəniz sahili sevərcəsinə
zəmi yağışı sevərcəsinə

söykənməz divara xəyallarıyla
tüstülətməz siqareti.
onsuzluğa şeir də yazmaz
mahnı da qoşmaz

Güclü qadınlar quruyar sevdiyini,
hər cür bəladan
öz balasını quruyarcasına

zərər gəlməsini istəməz əsla,
gərəkdiyində durdurar zamanı
gərəkdiyində omrünü fəda edər
sağlığına, nəfəsinə.

Güçlü qadınlar buraxmaz əsla
tutduğu əli,
Yapışar ona sarmaşıq misalı
sevər hər halı ilə

Güclü qadınlar, bilərlər etdiyini,
çay öz axarını bilərcəsinə.

Güclü qadınlar unudar, adamım
ona pislik edəni,
amma əsla əff etməz !

P.S. Şairə Aysel Abdullazadənin eyni adlı poeziyasından ilhamlanaraq. 

Elə İstəyirəm ki...

Elə keçir ki, ürəyimdən
səni sevirəm demək.
Sarılmaq sənə
yanağından öpmək
gözlərimi gözlərinə zilləmək,
gülüşünü izləmək.

Elə keçirki ürəyimdən sahiblənmək sənə
varmaq ürəyinin dərinliyinə.
Sevdiyinəm demək.
Qorxmadan, çəkinmədən.
çəkmək içinə dərin nəfəs kimi quxusunu
heç buraxmadan. heç duymadan

səssiz gecələrimi sözlərini dinləməklə
zarafatla,
bir udum şərabla tənha otaqda olmaq
kəşf etmək sənin məharətlərini
kəşf etmək səni.
varmaq sənin sirlərinə
səni xəzəl tutmuş ağac kimi görmək
çırım-çılpaq.
Toxunmaq istəyirəm vücuduna
bir an belə dayanmadan,
bir ömür toxunmaq.
bir ömür seyr etmək gözündəki zərafəti
bir ömür içimə çəkmək,
ilk günkü təravəti.

əngəlləri yox sayaraq tutub əllərindən
getmək ənginliklərə.
kimsənin olmadığı yerlərə.
bir çadır və ya
bir sınıq-salxaq vaqon tapmaq xoşbəxtliyə
sıxmaq səni sinəmə ansızım

elə istəyirəm ki, vəsf etmək gözəlliyini
darıxmamaq səninçün
kəşf etmək özəlliyini.
bir dilim şokalad kimi xoşbəxt etmək səni
ya da....
ya da, şəkərli kofe qədər
amma daimi,
ömürlük.

kaşki, əngəllər olmasa da,
gəlib götürüm səni özümə,
bir kitab kimi hədiyyə.

amma harda?

Əxlaqsız MASA

Əxlaqsız MASA... Cəmiyyətin israrla qəbul etmədiyi, kənarlaşdırdığı, alçaq tutduğu, qınadığı və anormal saydığı qədim bir “peşə” - fahişəlik! Kökü qədim dövrlərə dayanan bir pullu xidmət növündən söz edəcəm. Dolanmağımız üçün müəyyən məbləğ qarşılığı hansısa işlər, xidmətlər görməliyik. Kimisi fəhləliklə, kimisi sahibkarlıqla, kimisi xadiməliklə və nə təəssüf ki, kimisi də fahişəliklə pul qazanır... Bu mövzuda yazı yazmağı düşünəndə iki-üç fahişəylə görüşməli, onları səmimi və ya geyri-səmimi olmaqlarından asılı olmayaraq dinləməliydim. Yazılar reallıqdan yazılanda daha effektli alınır. Yazıdakı məqsədim isə kimisə düz yola çəkmək deyil (Bu inanılmazdır ki, fahişə bir köşə oxusun və fahişəlikdən əl çəksin). Mən əyri yola sapmaq istəyənlərə bir “yol xəritəsi” cızmaq istədim... İş yoldaşlarımdan birindən fahişə nömrəsi istədim. Nömrəni yığanda səs izdihamlı bir yerdən duyulurdu. Telefonu götürən xanım “evin yerini bilirsənsə, gəl, bilmirsənsə, 100 manat götür, gəl İçərişəhər metrosunun önünə” - deyib telefonu üzümə bağladı. Elə də elədim. İçərişəhər metrosuna çatanda təkrar nömrəsini yığdım. Söndürülmüşdü... Çoxsaylı cəhdlərdən sonra zəng getdi və bu dəfə bəlağətli, qulağa xoş gələn azyaşlı bir qızın səsi gəldi. Telefon söhbətimizi tam yazıram: - Xanım, salam! - Salam; - Sizinlə bayaq da... - Gəl. - Deyirəm ki, gəlmişəm, dediyin yerdəyəm. - Gözlə... Dud-dud-dud... Hardasa 10 dəqiqə keçdi. Havanın soyuq olmağına baxmayaraq qısaqol köynək, qısa balaqlı şalvar (bu, şortik deyildi) və belinə adidas pencək bağlayan, gözəlliyi solmuş, kobud bir təbəssümlü, boyu təqribən 167-170 sm qədərində olan, uzun və qara saçı arxaya dağılmış, ağ bənizli, normal köklükdə bir xanım yaxınlaşdı. -Salam. Biz haçansa görüşmüşük? - Yox. - Gedək… Ağır addımlarla “xanım”ın arxasınca gedirəm. Xanım sükutu pozur. - Saatım 50 manatdır, hər növdə xidmət etmirəm. Yalnız ənənəvi qaydada əlaqədə oluram. Gecə 200 manatadır, amma məkanı siz seçməlisiniz. Burda sözünü kəsib deyirəm: - Mən sizinlə “kravat” yox, masa arxasında görüşmək istəyirəm. - Hmm, bildim hansı pozanı deyirsiniz? Mənim də xoşum gəlir o pozadan, rahat … bilirəm onda. - Dur bir dəqiqə! Sən fahişəsən , tamam, seksdən başqa mövzun yoxmu danışacaq? Nə pozası? Söhbət etmək istəyirəm, söhbət! - Söhbət üçün evə niyə gedək ki, elə parkda söhbət edərdik də. (gülür) Mən söhbət-zad fikrində deyiləm. Müştərilər gözləyir. Səndən xeyir görsənmir. Hadi yoluna. Mən də xidmətinin haqqını verəcəm. Bir müştəriyəm. Yarım saat vaxtını alacam və qarşılığında pulunu verəcəm. - Onda bir kafeyə gedək! - Gedək... Bir kafeyə giririk. Nə istədiyini soruşuram. Bir bakal pivə və 100 qram araq istəyir, Eynisini mən də sifariş edib kabinetə yollanıram. O deyir, mən başlayıram qeyd etməyə. Qarsonun gətirdiyi 100 qram arağı pivənin üstünə endirib, aram-aram içməyə başlayır. - Adım Günel. Sevgi adında bir rəfiqəmin d0ğum günü idi. İsrarla dəvət etdi, getdim. İçəridə ancaq gənc qızlar və oğlanlar var idi. Musiqi mərkəzində xarici mahnı fonunda oynayan kim, siqret çəkən kim, süfrə arxasında yemək yeyib içki içən kim... Bakallarımız boşalır, “Qarson, zəhmət deyilsə, yenidən doldur deyə sifariş verir” və mənə baxaraq əlavə edir: “Sənə də?” Cavab verirəm: Araqsız! Hə, harda qalmışdıq? Deməli belə... Mənə də bir stəkan sprite (sprayt) süzdülər. O suyu içəndən sonra bir çılğın ehtiras bütün bədənimi bürüdü. Sifətimin qıpqırmızı qızardığını hiss edirdim. Heç vaxt belə ehtiraslanmamışdım. Yəqin, suyun içinə dərman atmışdılar. Sonra Sevgi mənə göy rəngdə bir həb verdi. Artıq heç nəyə etiraz etmək hayında deyildim. Həbi atdım. Səhər açılanda isə bakirəliyim də ölmüşdü, qürurum da... Ondan sonralar isə sadəcə bədən tələb edir deyə çeşidli adamlarla cinsi əlaqəyə girdim və çeşidli narkotikdən istifadə etməyə başladım. Bir də ayıldım ki, bir yazıçıya müsahibə verəcək qədər yüngül əxlaqlı, (əlini cibinə salıb 50 manat pul çıxarır) mənliyimi buna görə satan adi bir fahişəyəm... (süni təbəssüm alır, və çıxır) Bir az donub qalıram. Pivəni bitirdikdən sonra qarsona yaxınlaşıb hesabı soruşuram. 
- Ödənilib, dedi.

Küçələr Atam quxuyurdu- Nəcməddin YALÇINQAYA.

Atamı heç tanımadım mən. Quxusunu hiss etmədim. Səsi də qulağımdan asılmadı. Şəkli də yox idi divarımızda. Olsaydı, baxardım... İki üç yaşım var ya yox idi. Bir gün anamdan soruşdum atamı.
-Məni qaçırdıb gətirdi buralara. Gər ki, İzmir çox gözəl yerdir, amma... , dedi. Susdu, gözlərini tavana dikdi, sonra da,

-Mənim üçün, çoxdan öldü atan, dedi.
-Mənim üçün niyə ölmədi? deyə, keçirtdim ağlımdan, heyfsləndim. Bir az da incidim, doğrusu. Atasızlıq çox çətin imiş, insan böyüdükcə bunu daha yaxşı dərk edir. Məsələn, küçələrdə heç davam olmadı. Davadan qaçdım həmişə. Mənim atam sənin sənin atanı döyər, deyə bilmədim. Amma həmişə demək keçdi könlümdən. İçimdə  hələ də həsrəti var.
Anam, "böyüdüyümü" söylədi, bir səhər yeməyində. Sevindim. Həqiqətən də böyümüşdüm. Boyum uzanmış, ayaqqabı ölçüm də böyümüşdü.

Anam, məni alıb, mağazaya getdi. Arından da məktəb ləvazimatları satılan yerə. Məktəb çantası, dəftər, qələm, pozan, karandaşyunan aldıq. Çox xoşbəxt idim, çox... Pozanımı iynə ilə deşib içindən sap keçirtdi anam. -Boynundan as, dedi, -əsla itirmə, deyə də yaxşıca xəbərdarlıq etdi.
Məktəblərin açılış gününün səhəri, anam əlimdən tutub, məktəbə apardı. Məktəbin baxçasında nə qədər çox uşaq var idi, ilahi; ağ yaxalı, mavi önlüklü, sıra-sıra yüzlərcə uşaq. Bir o qədər də, anaları var idi yanlarında. Qorxurdun. Bərk-bərk yapışmışdım anamın əllərindən, buraxmaq istəmirdim. Ətrafıma baxdım. Tək mən deyildim, yalnızlıqdan qorxan. Analarına sarılıb buraxmaq istəməyən çox sayda ağlayan vardı.

Səhər növbəsində olduğuma çox sevindim. Tezdən qalxmağı sevirdim, çünki. Bir neçə gün anamla gedib, gəldik məktəbə. Sonra özüm getməyə başladım. Bir gün yolda bir it düşdü arxamca. Qaçdım.  Hündür bir divarın üstünə çıxdım. İt aşağıda dişlərini qıcıyıb, hürürdü. Qorxudan düşmədim aşağı. Sonra bir kişi gəldi, öncə iti təpikləyib uzaqlaşdırdı, sonra məni qucağına alıb düşürtdü oradan. Buraxmadı, tutdu əlimdən. Əli elə isti idi ki, qəlbimi isitdi. Buraxmırdı əlimi, evimizə qədər götürdü. Düz küçənin başında durdu.

-Buyur, get evinə, dedi. Qayıdarkən, yanağımdan öpdü. Öpüşü elə isti idi ki... Eyni, anam kimi öpdü.
Anam evdə idi. Gülərək qarşıladı məni. Yaxamı açdı, önüyümü çıxartdı. Əli ilə əl-üz yuyandan su götürüb üzümü yudu. Üzümü dəsmalla qurudarkən, elə keyiflə öpdü ki... İm-isti idi. Ana dadırdı öpüşü. Eyni ilə məni divardan endirən kişi kimi, sevgi ilə öpdü.

Birlikdə yemək yedik. Dərs oxuduq. Televizora baxdıq. Eyni anda yuxumuz gəldi. Əvvəl məni yatağıma yatırtdı. Qulağıma sevgi sözləri fısıldadı. Yanağımdan öpdü yenə, üzərimi yaxşıca örtdükdən sonra, səssizcə çıxdı otağımdan.

Gecənin yarısı qorxaraq uyandım yuxudan. Tərdən hər yanım islanmışdı. Sağıma, soluma baxdım, ortalığı dinlədim. Sonra yenə yuxuya getdim. İri cüssəli, təkgöz bir canavar, üstümə oturdu. Qışqırmaq istədim, alınmadı. Ana! deyə qışqırmaq istəyirdim. Səsim çıxmadı. Ata! deyə qışqırdım sonra. Atam gəlib bir təpik atdı. Canavar qaçdı. Həm də arxasına baxmadan. Yaxınlaşdım qəhrəmanıma. Bir də nə görsəm yaxşıdır?: Səhər məni itdən xilas edən atam imiş. Çox sevindim.
-Ata, ata deyə bağırdım. Səsimə anam gəldi. Yanıa uzandı. Bərk-bərk qucaqladı.

-Qorxma oğlum, yanındayam, dedi.
-Çox xoşbəxtəm, ana, - dedim. -Anam və atam yanımdadır.
Daha bərk sarıldı.
-Kaş ki, atan da yanımızda olsaydı, dedi. Dərin bir ah çəkdi. Kədərləndi.

-Amma o bir başqa qadın üzündən tərk etdi məni. Sınə hamilə idim, daha... Məktəbdən dönərkən baş verənləri danışdım. Ağlayaraq dinlədi.
-Hə, o mu? -dedi.

-Rüstəm əmidir o. Onun bütün uşaqları bir yanğında öldü. Ona görə də bütün uşaqları öz oğlu kimi sevər, sayar, yardım edər.
Səhər tezdən durub, məktəbin yolunu tutdum. Gözlərim Rüstəm əmini axtarırdı. Tapa bilmədim... Amma Şirniyər küçələrindən ata quxusu alırdım...



Türkcədən çevirdi: Elməddin RAHİBOĞLU